Ζερβός, Παναγιώτης

(Ζερβάτα Κεφαλονιάς 1878 – Αθήνα 1952). Μαθηματικός και πανεπιστημιακός. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δημοσίευσε τις πρώτες πρωτότυπες μαθηματικές εργασίες του σε γαλλικά περιοδικά, όταν ήταν ελληνοδιδάσκαλος στο Ληξούρι (1901). Τα θέματα των πρώτων ερευνών του εντάσσονται στην ανώτερη άλγεβρα (αλγεβρικές εξισώσεις) και στη διεθνώς ακμάζουσα τότε θεωρία των μιγαδικών συναρτήσεων, η οποία και αποτέλεσε το μόνιμο μαθηματικό ενδιαφέρον του. Αλλά ο κυρίως ερευνητικός δρόμος ζωής του Ζ. υπήρξαν τα θέματα των διαφορικών εξισώσεων με μερικές παραγώγους, που συνδέονται με τη διδασκαλία στο Παρίσι των Ανταμάρ, Νταρμπού, Πενλεβέ και Γκουρσά. Ύστερα από παρότρυνση του Ανταμάρ ασχολήθηκε με τη βασική σχετική εικασία του Μονζ, και απέδειξε ότι δεν έχει καθολική ισχύ (1905). Με αλληλοδιάδοχες ανακοινώσεις, κυρίως στην Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού (με τους Νταρμπού και Πενλεβέ) και στα διεθνή μαθηματικά συνέδρια Ρώμης (1908) και Κέιμπριτζ (1912), ο Ζ. επιβλήθηκε διεθνώς. Τότε ασχολήθηκε με την ίδια εικασία του Μονζ ο Χίλμπερτ, ο οποίος κατόρθωσε νέα σημαντικά αποτελέσματα, που δικαίωσαν την αρχική αλλαγή πορείας του Ζ., ο οποίος γενίκευσε αμέσως την εργασία του Χίλμπερτ (1913). Το έργο του Ζ. συνδέθηκε με το έργο του Ελί Καρτάν, του Έγκελ, του Γκουρσά και του Βεσιό, καθώς και με το παλαιότερο θεμελιώδες του Σόφους Λι και του Νταρμπού. Το 1932 του ανατέθηκε η συγγραφή της μονογραφίας για το πρόβλημα του Μονζ, στην περιώνυμη συλλογή Mémorial de Science Mathématique. Από το 1933 (Διαβαλκανικό Μαθηματικό Συνέδριο, που οργάνωσε και διηύθυνε μαζί με τον Ν. Χατζιδάκη) ο Ζ. εισήγαγε τη νέα έννοια της συμβολικής ολοκλήρωσης στον τομέα του. Ως καθηγητής της μαθηματικής ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1917-49) εισήγαγε στην Ελλάδα τη Θεωρία των συνόλων (1917), στην οποία έριξε το βάρος της διδασκαλίας του. Το σχετικό βιβλίο του Απειροστικός Λογισμός (1926) ενέπνευσε διάφορες έρευνες. Ως φιλόσοφος μαθηματικός, εμβάθυνε ιδιαίτερα στη μαθηματική φιλοσοφία και στις σχέσεις της με τις άλλες θετικές επιστήμες. Ως ιδρυτής και πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας προσπάθησε να προωθήσει τη συνεργασία στοχαστών από όλες τις επιστήμες. Ως μέλος της Ακαδημίας Αθηνών κατέδειξε την εκπληκτική επικαιρότητα μαθηματικών απόψεων του Πλάτωνα. Μεγάλο μέρος του πρωτότυπου φιλοσοφικού έργου του μένει ακόμα και σήμερα ανέκδοτο. Ο φιλόσοφος και μαθηματικός Παναγιώτης Ζερβός.